Türk vatandaşlığına geçmek isteyen kişiler başvuru sürecinde ret cevabı alabilir. Uygulamada sıklıkla karşılaşılabilen vatandaşlık başvurusu reddi durumunda ne yapılması gerektiği merak edilir. Türk vatandaşlığı almak için yetkili mercilere başvuru yapan kişiler ret kararı aldıklarında ve bu karar hukuka uygun değilse idareye itiraz etme hakkına sahiptir.
Türk vatandaşlığı almak isteyen kişiler 5901 sayılı yürürlükteki Türk Vatandaşlığı Kanunu ve 5490 sayılı yürürlükteki Nüfus Hizmetleri Kanunu kapsamında koşulları sağlamaları durumunda başvuru yapabilir. İdarenin başvurulara ret cevabı vermesi takdir yetkisini kullanmasından kaynaklanabileceği gibi bazı durumlarda evrakın eksik olması ya da araştırmanın eksik yapılması da ret kararına sebep olabilmektedir.
Vatandaşlık başvurusunun reddine itiraz ve iptal davası açılacağı zaman hak kaybı yaşamamak adına hukuki sürecin doğru anlaşılması ve özenle yürütülmesi gerekmektedir. Bu bakımdan, gerek vatandaşlık başvurusu gerekse vatandaşlık başvurusunun reddine karşı itiraz ve iptal davası sürecinde, vatandaşlık hukukunda deneyimli ve yetkin bir vatandaşlık avukatından yardım alınması önemlidir.
Vatandaşlık başvurusu yapanlar kimi durumlarda idari makamlardan ret yanıtı alabilir. Bu tür bir duruma maruz kalan kişilerin itiraz hakkı olduğu gibi yapılan işleme istinaden iptal davası açma imkanları da mevcuttur. Kişi ile idare arasında cereyan eden süreçlerde uyuşmazlığa konu olan vatandaşlık başvurusunun reddine itiraz ve iptal davası başvurusu yapılırken hukuki sürecin iyi bilinmesi hak kayıplarını engeller.
Türk Vatandaşlığı Başvurusu
Türk vatandaşlığı başvurusu yapıldıktan sonra incelemeyi yapan merci Vatandaşlık Başvuru İnceleme Komisyonudur. Bu komisyon, yapılan başvuruların incelenmesinde görevlidir. Belgeler incelendikten sonra gönderilecek merci ise bakanlıktır. Başvuru reddi, uygun görülmeyen başvurular için geçerlidir. Başvurunun reddine karar verilmesi halinde 60 günlük yasal süre içinde itiraz etme ve dava açma hakkı söz konusudur.
Bunun yanı sıra dava açmadan önce de vatandaşlık başvurusu yapan ve başvurusu iptal edilen kişiler idareye bu kararın kaldırılması yönünde talepte bulunabilir. Dava açılmadan önceki idareye başvuru süresi de yine 60 gündür. İdari yargıda iptal davası açılacağı zaman ise ret kararının akabinde 60 gün içinde başvuru yapılması icap eder.
Türk Vatandaşlığı Kazanma Yolları
Türk vatandaşlığı kazanmak için Türkiye’de yasal yaşama süresini dolduran ve istisnai şartları sağlayan kişiler başvuru yapabilir. Bu başvuru kişinin kendisi tarafından yapılabileceği gibi yasal temsilcisi aracılığı ile de gerçekleştirilebilir. Başvuru sırasında başvuru sahibinden belgelerini eksiksiz ve tam olarak teslim etmesi istenir. Başvuru yapıldıktan sonra ise yetkili makamlar ve komisyon müracaatı değerlendirmeye alır.
Türk vatandaşlığı kazanma yolları 5901 sayılı yürürlükteki Türk Vatandaşlığı Kanunu uyarınca iki yoldan olabilir. Doğumla kazanılan Türk vatandaşlığı ya da sonradan kazanılan Türk vatandaşlığı bu iki yöntemi kapsar. Doğumla kazanılan Türk vatandaşlığında soy bağına veya doğum yeri esasına göre kendiliğinden kazanma söz konusudur.
Doğum yoluyla kazanılacak Türk vatandaşlığında doğum anından itibaren hüküm geçerli olur. Sonradan kazanılan Türk vatandaşlığında; evlat edinilme yolu, yetkili makam kararı ve seçme hakkının kullanılması yolu olmak üzere çeşitli seçenekler söz konusudur. Yetkili makam kararı ile kazanılan Türk vatandaşlığında ise alt başlıklar şunlardır:
- İstisnai yoldan vatandaşlık kazanma,
- Genel yoldan vatandaşlık kazanma,
- Yeniden kazanma,
- Evlilik yolu ile kazanma.
Türk vatandaşlığı ilgili kanunlarda düzenleme altına alınan koşullar sağlandığında kazanılabilen ve aynı şekilde kaybedilebilen bir haktır. Şimdi, “Vatandaşlık Başvurusunun Reddine İtiraz ve İptal Davası” başlığı altında, merak konusu bir diğer hususu yani “Vatandaşlık Başvurusunun Reddedilme Sebepleri Nelerdir?” sorusunun yanıtını inceleyelim.
Vatandaşlık Başvurusunun Reddedilme Sebepleri Nelerdir?
Vatandaşlık almak isteyen kişilerin idareye başvuru yapması gerekir. 5901 sayılı Kanun uyarınca Türk vatandaşlığını kazanmak isteyenler bazı koşulları sağlamış olmalıdır. Türk vatandaşlığı nasıl alınır? merak edildiğinde kanuni düzenlemeler esas alınır. Vatandaşlık üç temel kriter üzerine şekillenmektedir. Türk vatandaşlığı; evlat edinilme yolu ile kazanılabileceği gibi yetkili makam kararı ile de elde edilebilir.
Seçme hakkı kullanılarak da Türk vatandaşlığı kazanılabilir. İdare makamı başvuru sahibi tüm koşulları taşısa dahi takdir yetkisini kullanma hakkına sahip olduğu için Türk vatandaşlığının verilmesi noktasında reddedilme problemi herkesin başına gelebilir. Türk vatandaşlığı başvurusu reddedilme sebepleri çeşitlidir. Bunlardan biri Milli Güvenlik ve Kamu Düzeni açısından başvuru sahibinin tehdit oluşturabileceğinin düşünülmesi olabilir.
Dolayısıyla başvuru sahibinin müracaatına ret kararı verilebilir. Vatandaşlık başvurusuna bu nedenle ret cevabı alan kişilerin idareye itiraz etme hakkı bulunur. Sahte evlilik gerekçe gösterilerek Türk vatandaşlığına başvuran kişilerin müracaatları reddedilebilir. Bu durumda başvuru sahibi bahse konu kararın iptaline yönelik dava açabilir.
Türk Vatandaşlığı Başvurusu Reddi ve İdareye İtiraz
Türk vatandaşlığı başvurusu reddi söz konusu ise başvuru sahibinin idareye itiraz etme hakkı bulunmaktadır. Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Müdürlüğü vatandaşlık başvuruları için müracaat edilecek mercidir. Bu idari birim İç İşleri Bakanlığı bünyesinde hizmet vermektedir. Türk vatandaşlığı için müracaat eden kişilerin başvuruları reddedildiğinde izleyebileceği iki ayrı yol bulunmaktadır.
Bunlardan biri başvuru sahibine tanınan 60 günlük yasal süresi içerisinde kararı veren idareye itiraz edilebilmesidir. Kişiye tebligat yapıldıktan sonra idari makama itiraz etmek yerine idari yargıda iptal davası da açılabilir. Bu tür bir başvuru yapılacağı zaman tebliğ tarihinden itibaren 60 günlük yasal sürelere uyulması gerekir.
İdareye yapılan itirazlar iptal davası açılması için geçerli olan 60 günlük süreyi durduracağından itiraza idari makamın dönüş yapması beklenir. İdarenin 30 günlük sürede dönüş yapmaması itiraz talebinin reddi anlamına gelir. Bu durumda da kişiye verilen dava açmak için gerekli olan 60 günlük süre kaldığı yerden işlemeye devam eder.
Vatandaşlık Başvurusuna Ret Kararı ve İptal Davası
Türk vatandaşlığı almak için başvuru yapan kişilerin idareden ret cevabı alması durumunda ya da idareye itiraz etmesine rağmen 30 günlük sürede geri dönüş alamadıysa idari yargıya başvurması gerekir. İdari yargıya yapılacak başvurular vatandaşlık almak isteyen kişiler için hukuki bir seçenektir. İdari yargıya dava açma süresi 60 gündür.
Vatandaşlık Başvuru Reddi İptal Davası Görevli ve Yetkili Mahkeme
Vatandaşlık işlemleri İçişleri Bakanlığı’na bağlı olarak gerçekleştirilmektedir. Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Müdürlüğü İç İşleri Bakanlığı’na bağlı olarak çalışan bir idari birimdir. Vatandaşlık başvurusu yapılırken bu idari birime müracaat edilmesi gerekir. Başvuru sahibinin müracaatı reddedildiğinde iptal davası açılacaksa dava İçişleri Bakanlığı’na yöneltilir. Bu sebeple de Ankara İdare Mahkemeleri yetkili ve görevlidir.
Vatandaşlığın Reddine İtiraz Davası ve İstinaf
Türk vatandaşlığı almak üzere başvuru yapan kişilerin idareden ret cevabı aldıkları durumlarda itiraz etme hakkı bulunur. Başvuru sahibi itiraz davası açtığında ve mahkeme tarafından haksız bulunarak davayı kaybettiğinde istinaf mahkemesine başvuru hakkı bulunur. İstinaf mahkemesinden kasıtsa Bölge İdare Mahkemesidir.
İdare mahkemesinin verdiği kararın tebliğ edilmesi ile vatandaşlık almak isteyen kişi 30 günlük süre içinde Bölge İdare Mahkemesi’ne başvuru yapabilir. İdare vatandaşlık başvuruları sırasında takdir yetkisini kullanma hakkına sahip olmakla birlikte bu hakkı yasalar çerçevesinde kullanabilir. Vatandaşlık başvurusu reddedilmesi idari işlem kapsamında yer almaktadır.
Ret kararı verileceği zaman somut bilgi ve belgelere dayanılarak hareket edilmesi icap eder. Vatandaşlık başvurusu yapacak olan kişiler ret kararı ile karşılaştıklarında hukuki açıdan itiraz etme haklarını kullanabilir. Bu hak kullanılacaksa hukuki destek alınması önemlidir. Başvuruların kanunlara uygun olması için profesyonel bir destek alınması gerekebilir. Bu durumda bir idare avukatından destek alınması ise sürecin doğru yönetilebilmesi ve hak kayıplarının önüne geçilebilmesi için gereklidir.
Sıkça Sorulan Sorular
Türk Vatandaşlığı Başvurusu Reddedilirse Ne Yapılabilir?
Vatandaşlık başvurusunun reddi halinde; başvuruya ret kararı veren idari mercie itiraz edilebilir veya direkt İçişleri Bakanlığı aleyhine iptal davası açılabilir. İptal davasının inceleneceği ve karara bağlanacağı mahkeme ise idare mahkemesidir.
Türk Vatandaşlığı Başvurusunun Reddine Karşı İtiraz ve İptal Davası Açılabilir mi?
Evet, Türk vatandaşlığı başvurusunun reddedilmesi halinde, 60 günlük yasal süre dahilinde itiraz veya dava yoluna gidilebilir.
Türk Vatandaşlığı Başvurusunun Reddine Karşı İptal Davası Açma Süresi Nedir?
Ret kararının tebliğini takiben 60 gün süre dahilinde iptal davası açılmalıdır.
Vatandaşlık Başvurusunun Reddi Karşısında İptal Davası Nereye Açılır?
Görev – yetki sahibi yargı organı Ankara İdare Mahkemeleridir. Zira işbu davada İçişleri Bakanlığı davalı olacaktır.
Türk Vatandaşlığının Reddine Karşı İptal Davası Açılabilmesi İçin Önceden İdareye İtiraz Etmek Gerekir mi?
Hayır, idareye itiraz edilmemiş olsa dahi 60 gün süre zarfında iptal davası açılabilir.
